De Doper volgens Leonardo

Leonardo da Vinci 1452 – 1519
Johannes de Doper
olieverf op paneel (69 × 57 cm) — ca. 1513/16 Musée du Louvre, Parijs

Op zoek naar een afbeelding voor de vorige posting kwam ik dit laatste schilderij tegen van Da Vinci. Ik vind het een intrigerend schilderij. De glimlach doet denken aan de Mona Lisa. De jongensachtige uitstraling roept de gedachte wakker van een engel. De jas van kameelhaar valt weg in de schaduw, de naakte arm vangt onze blik. Er zit een geweldige spanning in het schilderij door de opbouw en de lichtval.

Leonardo leest zijn bijbel en vormt en kneedt dan een Johannes die botst met mijn idee van Johannes. Is dit Johannes? Of is mijn Johannesbeeld aan correctie toe? Dit is een boeiend voorbeeld hoe kunst de discussie aangaat met de toeschouwer.

Bij het zoeken van info over dit schilderij blijkt dat het veel kunsthistorici voor raadsels heeft geplaatst. De mantel en het nauwelijks zichtbare kruis zijn later toegevoegd.

Lange tenen en Apollos

Dominee stond op mijn tenen.

De spotlights waren gericht op Apollos (Hd 18). Een geestdriftig man, doorkneed in de Schriften. Hij was 'alleen bekend met de doop zoals Johannes die had verricht'. Alleen... hij moest nog wat meer bekeerd worden. Tot nu toe was er 'alleen nog maar' sprake van een toeleidende weg.

Mijn vragen hierbij:

1. Hoe ziet hij de verhouding OT/NT? Waren de gelovigen in OT-tijd dan zo anders? Het enige verschil is dat zij uitzagen naar vervulling en dat wij weten van vervulling.

2. Hoe kijkt hij aan tegen de laatste zin: hij preekte nu dat Jezus de Messias is. Dit bevestigt mijn opmerking uit punt 1. Apollos preekte: de belofte van God wordt binnenkort werkelijkheid. En nadat hij op de hoogte is gebracht door Aquilla en Priscilla wordt dat: de belofte is vervuld. Vandaar de pointe in de laatste zin.

3. Het lijkt mij goed om dan ook nog eens te kijken naar de boodschap van De Doper. Wat namelijk opgemerkt wordt over Apollos geldt dan ook voor Johannes. Apollos geeft zijn boodschap door. En die boodschap was: Ik doop met water,’ antwoordde Johannes. ‘Maar in uw midden is iemand die u niet kent, hij die na mij komt – ik ben het niet eens waard om de riemen van zijn sandalen los te maken.’

4. Het gebruik van andere vertalingen zoals de NBV hadden wellicht dit kunnen voorkomen?

De afbeelding is een deel uit het Isenheimer Altaarstuk van Matthias Grünewald (ca. 1480 – 1528)
olieverf op paneel — 1510-1515 Museum Unterlinden, Colmar

Hoofddoek met string

Gezien: vrouw met hijab en broek die duidelijk zichtbaar haar string toonde. Ze liep samen met haar man (of vriend?).



Ik was even perplex. Waar was die hoofddoek ook alweer voor bedoeld? Toch om sexuele begeerten bij de man tegen te gaan? Hoe kan dit nou?

Moslims: ze blijven moeilijk te peilen.

Helaas had ik geen fototoestel bij me. Maar het riep een beetje hetzelfde op als deze foto.

Hoe is het ook al weer?

Hijab: hoofddoek waarbij het gezicht onbedekt is
Niqab: gezichtssluier, ogen onbedekt
Burqa: sluier die het gezicht helemaal bedekt
Chador: het gewaad dat lichaamsvormen bedekt

O ja, een Burqini is een badpak voor vrouwen.

Huis van de vrede

Je hoort van moslims het argument dat de eeuwen door hun cultuur in vrede samenleefde met joden en christenen.

Hans Jansen wijst erop dat dit een misvatting is. Zowel joden (Geniza-documenten) als christenen (vastgelegd door bisschop Severus ibn Al-Mukaffa) werden getreiterd in de Dar al-islam. In het Pact van Omar kun je een opsomming vinden van de discriminatie.

Als leestip geeft Jansen de boeken van Bat Ye'or.

Je wordt hier niet vrolijk van. Elke keer dat ik mij verdiep in de islam stuit ik op informatie die veel negatiever is dan ik eerst dacht.

Wiki-NL zegt sussend:

Tegenwoordig spelen beide concepten (dar al-islam en dar al-harb) voor veel moslims geen rol meer.
De tweedeling is niet algemeen aanvaard en een eenduidige definitie is niet meteen voorhanden. Zo zijn de criteria waaraan een geografisch gebied moet voldoen om tot de dar al-islam te worden gerekend nergens vastgelegd.

Deze sussende toon vind je opnieuw niet in de engelstalige en de franstalige Wikipedia. Het is helaas niet de eerste keer dat ik dat zie. Het is een onderstreping van de observaties van Hans Jansen, waarvan ik hoop dat hij het mis heeft. Zijn vriendschap met Theo van Gogh (zij ontmoetten elkaar regelmatig kort voor zijn dood) kan mogelijk van invloed zijn op een bepaalde zwartgallige inkleuring van zijn stukjes.