Het theepot-argument

De laatste tijd ben ik een aantal keren tegengekomen dat agnostici aangevallen worden door atheïsten. De positie die agnostici innemen wordt o.a. bestreden door het zgn theepot-argument. 

Dat gaat als volgt: het bestaan van God is te vergelijken met de hypothese dat er een theepot rond de zon draait. Het is niet te bewijzen dat er geen theepot is, maar we hebben absoluut geen bewijs dat er een theepot is. De meest redelijke conclusie is dat er geen is en niet te wachten op bewijs. 

Het theepot-argument komt van Bertrand Russell, een 19e eeuwse diehard atheïst en is recentelijk weer gebruikt door Dawkins

Toevallig stuitte ik op een artikel van een zekere Brian Garvey (Lancaster University, UK).  Hij bespreekt in een uitvoerig artikel (Absence of Evidence, Evidence of Absence, and the Atheist’s Teapot) in het internettijdschrift Ars Disputandi de theepot-redenering. 

Wie net zoals ik geen tijd heeft het hele artikel te lezen verwijs ik naar pagina 18 waar de kern van het betoog staat:

However, the atheist and the theist are not disagreeing over the presence or absence of one particular entity, but over something that is fundamental to the universe as a whole.

Volgens de schrijver doet de volgende opstelling dan ook meer recht aan de ingenomen postities:

The theist’s worldview: 

Particular states of aff airs are explained by laws, 

which are explained by more general laws, (etc.) which are explained by the most general laws, 

which are explained by God

The atheist’s worldview:

Particular states of a ffairs are explained by laws, 

which are explained by more general laws, (etc.) which are explained by the most general laws, 

which are explained by . . .something other than God

Jake Sully (uit de film Avatar) en Jezus Christus

William Lane Craig is een bekende christelijke apologeet en debater. Vooral dat laatste wordt in de engelstalige wereld veel gedaan.

In een recent debat gebruikt hij de figuur Jake Sully uit de film Avatar om de tweenaturenleer over Jezus (als God en mens) te illustreren:

The movie tells the story of Jake Sully, a disabled marine who becomes an avatar among a race of extra-terrestrials called the Na'vi. He becomes physically incarnated among them as one of them. At the same time he doesn't cease to be human. So Jake has both a human nature and a Na'vi nature. In the movie these two natures have strikingly different powers. If you were to ask, "Can Jake Sully run?" the answer would have to be, "Yes and no: yes, in his Na'vi nature but no, in his human nature."

I told the audience that if you can make sense of Avatar, you can make sense of Christ's incarnation. For in a similar way, Christ has both a divine nature and a human nature. These natures have different powers. In his human nature Christ experienced all the limitations intrinsic to human nature. But in his divine nature he had supernatural powers. Just as Jake Sully in his Na'vi nature became the Savior of the Na'vi people, so Christ in his human nature becomes the Savior of mankind. 

Nabeel Qureshi: de 'crossing over' van islam naar christendom

Pinksteren, feest van de komst van de heilige Geest. 

Het is één van de pijlers waarop het christendom rust. Een onmisbare pijler.

Een andere belangrijke pijler voor christenen rust op het historische bronmateriaal. Voor christenen is dat met name de Bijbel. Maar het onderzoek van historische bronnen zal altijd omgeven zijn door onzekerheden. Zijn de bronnen betrouwbaar en volledig? Welke tradities liggen voor ons verborgen in de verhalen? Voor- en tegenstanders hebben soms lijnrecht tegenovergestelde meningen. 'Wat is waarheid' verzuchtte Pilatus en zijn uitlating is nog volop actueel. 

Het probleem van de (on)betrouwbaarheid van de bronnen speelt al eeuwenlang en er is in dit opzicht weinig nieuws onder de zon. We kunnen niet terug naar het verleden. 

Apologetiek die bouwt op historisch bronnenmateriaal overtuigt meestal alleen de al overtuigden. Niet omdat er zwakke posities worden ingenomen of omdat er slecht wordt gediscussieerd. Het is vooral een kwestie van slecht luisteren, het hebben van andere vooronderstellingen, gebrek aan belangstelling, het terugschrikken voor de consequenties. Het is helaas niet anders. 

Voor een 'crossing over' is meer nodig. Dankzij Pinksteren is de wereld in de 'greep van de Geest' gekomen. Een indrukwekkend verhaal is dat van Nabeel Qureshi: Crossing over. Vooral de tweede helft van zijn verhaal illustreert dat er meer nodig is dan overtuigt raken van het historische verhaal over Jezus Christus. Ook op Youtube is zijn verhaal te vinden:

Toegift:

Een glimlach bij de automatische vertaling zoals Google Chrome die levert: Dus wij zijn gepresenteerd met een vraag: "Welke is de rechtermuisknop op de Koran of de Bijbel?"  Dit was: Thus we are presented with a question: "Which is right—the Qur’an or the Bible?"

Triniteit

De discussie over de Triniteit is al oud. En af en toe laait die weer hoog op. Vooral valt op de verontwaardiging van 'ontkenners' wanneer zij worden betiteld als ketters. Zij zien zichzelf als broeders en zusters en hebben ook recht op het gedachtenismaal. Waarom zo moeilijk doen?

Wat is hier aan de hand. De 'ontkenners' hebben de grenzen van het belijden ruimer getrokken en beseffen onvoldoende dat dit niet geldt voor de anderen, de 'Triniteit-belijders'. Het spreken van 'ontkenners' is vaak vergoelijkend. Zij doen niet moeilijk! Allen zijn we broeders en zusters! Dat is vanwege hun positie onvermijdelijk. Ze hebben immers de conclusie getrokken dat de soep niet zo heet gegeten hoeft te worden. De cirkel van belijders is veel groter dan altijd werd gedacht. 'Ach, doe toch niet zo moeilijk...'

Even een beeld: je bent aan het bungeejumpen. Je staat klaar voor de sprong. En dan grijpt de twijfel je bij de keel: is het elastiek sterk genoeg? Zoniet dan val je straks te pletter! Wat doe je?

Niet moeilijk doen? Zo wordt niet gedacht bij de andere groep, de 'Triniteit-belijders'. De laatste groep is stellig van mening dat het elastiek te zwak is. Zij zijn van mening dat ontkenning de Kerk uiteindelijk vernietigd.  Het zou onbegrijpelijk zijn om niet dit belijden te verdedigen. Er staat nogal wat op het spel...

De kernvraag is: kan Jezus verlossen zonder God en mens te zijn? Het antwoord van de Kerk is: nee dat kan niet. Wie daar tegenin gaat moet niet raar opkijken dat hij heftig bestreden wordt en uiteindelijk 'buiten gezet' wordt. Dat is inherent aan grenzen. De herders hebben zorg te dragen dat de kudde niet uiteengeslagen wordt. Helaas doet dat pijn. Aan beide kanten. 

Daarom is ook zo belangrijk dat deze 'kernen van belijden' juist zijn om niet onnodig schisma's te kweken. En wie ontkent kan niet volstaan met een simpel Bijbelonderzoek maar heeft zich op zijn minst te verdiepen in de dogmenhistorie. Waarom vond men dat dat elastiek zo sterk moest zijn...?

Ben Wentsel en zijn protestants-katholieke catechismus

Dominee Ben Wentsel is 80 jaar. Een leeftijd waarop de meeste mensen op hun lauweren rusten. Niet alzo ds Wentsel. Een eigenzinnige persoonlijkheid, met een duidelijke eigen mening.

Zo gaat het verhaal dat hij eens bij het lesgeven op de Bijbelschool in Zeist op zijn handen voor de klas stond. Geen doorsnee voorganger dus.

Ik herinner me ook een artikel in Kontekstueel waarin hij ons op profetische wijze confronteerde met zijn visie op de Godsverduistering in West-Europa. Een indrukwekkend artikel was het. Helaas werd zijn boodschap op een zeer teleurstellende wijze afgeserveerd in hetzelfde blad. Ach, van de leiders van de kerk moet je ook niet te veel verwachten, ook al zitten ze in een kring rond Kontekstueel.

De afgelopen jaren is bij ds Ben een nieuw initiatief geboren. Een protestant-katholieke catechismus, waarin ook aandacht is voor het gesprek met moslims. Een prachtig initiatief!

Ik nodig u uit om gesprekken met Hem en mensen te voeren en te luisteren naar Zijn antwoorden. Misschien hebt u dit al eens geprobeerd maar bleef het stil aan de andere kant. De Heilige Geest spitst de bijbel toe op ons en geeft antwoorden. Als de antwoorden niet tot u doordringen, blijf dan net zo lang bidden en luisteren tot u ervaart dat wat Hij zegt ook waar is voor u. U kunt uw kennis van God met uw hart, hoofd en hand verdiepen door de studie van vijftig oefeningen in twee boeken. In het eerste boek vindt u onder de titel Gesprekken met God een proeve van rechtstreekse gesprekken van een leerling met zijn hoogste Leermeester in vijftig oefeningen. Als u deze wilt meemaken, kijk dan bij Gesprekken I. In het tweede boek vindt u onder de titel Gesprekken over God, proeve van een Kleine Protestants-Katholieke Catechismus vooral gesprekken tussen leraar en leerling voor gevorderden over dezelfde onderwerpen maar uitvoeriger; als u deze wilt raadplegen, kijk dan bij Gesprekken II.

Kijk op zijn site vooral ook even onder het kopje 'levensloop'. Slechts bij uitzondering is dat een boeiende pagina. Hier heb je zo'n uitzondering. De stijl verraadt een origineel gedreven mens. Een citaat hieruit:

‘Alles is mij overkomen!’, zeg ik achteraf. Vaak stromen ‘s morgens van vier tot zes ideeën en zinnen mij toe, zodat ik opsta om ze op te schrijven. Waar komt deze drang vandaan? Ik hoorde in Pingjum (Zwitserland 1953-1957) op mijn studeerkamer eens luid roepen: deze is mij een uitverkoren werktuig.’ Ik dacht dat het een zinsbegoocheling was en hechtte er weinig waarde aan, omdat dit in de na-apostolische tijd niet meer voor zou komen; toen ik als emeritus dit eens aan iemand vertelde, zei deze: ‘het is gebleken waar te zijn!’ Mij dreef ook de overtuiging dat geloof en weten één zijn, omdat God schepper van hart en verstand is.

Tegenstrijdigheden in de Bijbel

“In het rechtsgeding heeft de eerste spreker gelijk, maar dan komt de ander en rekent hem na.” (Spreuken 18:17)

Niet-christenen hebben moeite met de Bijbel. Eén van de struikelblokken zijn de tegenstrijdigheden. En elke generatie moet deze problemen onder ogen zien. De concentratie door zijn volgelingen op Jezus de gekruisigde, heeft ook een 'negatieve' kant. Christenen verwaarlozen het beantwoorden van in hun ogen 'secundaire' vragen.

Het werpen van een juist licht op zulke vragen is echter hoognodig. Aanhaken en afhaken heeft ook te maken met deze vragen.

In het gesprek met andersdenkenden is dan ook dit artikel een must: De tegenstrijdigheden-beschuldiging. Veel werk is verzet in het beantwoorden van bekende tegenstrijdigheden. 101 problemen worden hier tegen het licht gehouden.

Daarnaast is het doordenken van het christelijk geloof steeds minder een hobby voor enkele apologeten. Wie eens rondkijkt op internet komt de meest schokkende uitingen tegen.

De keerzijde van zulke cartoons zoals hiernaast is dat het dwingt na te denken over de kern van het geloof. Zo moeten we af van het beeld van een lievige god, dat de laatste decennia ons voorgehouden wordt.
Andersdenkenden prikken daar doorheen zoals je hier ziet. Deze cartoon laat maar al te goed zien dat het symbool van het kruis, een afschuwelijk martelwerktuig, uitleg nodig heeft. Zo'n cartoon zet je met beide benen op de grond: de gekruiste Christus roept afschuw op.
Beide elementen uit Joh 3:16, liefde en toorn, worden in het kruissymbool niet goed bij elkaar gehouden. De symbolen in het gedachtenismaal, brood en wijn, slagen daar beter in.