In het weekend heb ik verder nagedacht over dit topic. Dit heeft tot diverse aanpassingen geleid.
In de discussie rondom het vrouwenstandpunt van de SGP speelt op de achtergrond nog iets mee. In de vorige posting waar ik een vertaalslag maakte somde ik een aantal groepen op (kinderen/ pedofielen/misdadigers/ euthanasie-voorstanders). De opsom-ming was niet willekeurig. Ik denk dat je een aantal categorieën moet maken om de discussie doorzichtiger te maken. Ik doe een poging.
Categorieën
1. zijnscategorie - Criterium: je kunt niet overgaan vd ene naar de andere groep, je bent het of je bent het niet. Vb: man of vrouw; blank of bruin; mens, dier of plant.
2. positiecategorie (een lelijk woord, maar beter weet ik nu nog niet) - Criterium: er is wijziging mogelijk in positie, maar dat heb je vrijwel niet in de hand. Vb: kind, volwassene of bejaarde; duitser of chinees, gehandicapt of gezond; autochtoon of allochtoon; werkend of werkloos.
3. gedragscategorie - Criterium: gedragskeuze is mogelijk. Vb: misdadiger, brave burger, pedofiel, homofiel, samenwoner, polygamist.
4. meningscategorie (ook een lelijk woord) - Criterium: het denken betreffend. Vb voor of tegen abortus/euthanasie/hulp bij zelfdoding; pacifist; communist.
In de voorbeelden heb ik opzettelijk groepen opgenomen waarvan de plaatsing discussie oproept. Met name plaatsing van de 'homofiel' is een heet hangijzer.
In discussies speelt het onderscheid een rol. Een zijnscategorie vinden we belangrijker dan een gedragscategorie. De reden dat deze discussie zoveel loswoelt komt doordat de categorie vrouw een zijnscategorie is. En daar hebben we in het verleden ervaring mee opgedaan. Zo kennen we het rassenvraagstuk (Zuid-Afrika, USA). En denk aan de holocaust. Het loutere feit dat je jood was zorgde voor ´problemen´.
Het gelijkheidsbeginsel neemt de positie in dat er absoluut geen onderscheid gemaakt kan worden mbt een zijnscategorie. In vele culturen is dit echter aanvechtbaar. Het grondrecht 'vrijheid van godsdienst' botst met dit gelijkheidsbeginsel en stelt dat ook een zijnscategorie ongelijk kan zijn. In NL leidde de erkenning hiervan tot de nevenstelling van grondrechten.
Categoriewisselingen:
Het is mogelijk dat bepaalde waarden van categorie wisselen. Plasterk gaf dat een aantal geleden aan ivm de discussie over de vrijheid van onderwijs. Hij gebruikte het beeld van twee mandjes:
...er zijn twee mandjes van criteria; in de ene zitten zaken als etniciteit en geslacht en in de andere andere kwesties die met leefstijl te maken hebben. ...Dertig jaar geleden zouden we waarschijnlijk homoseksualiteit ook in dit mandje hebben geplaatst. Maar geleidelijk zijn we ertoe gekomen om dat in het eerste mandje te plaatsen...
Wat hieruit duidelijk naar voren komt is dat discussie over de plaatsing in een categorie mogelijk is. Een voorbeeld: waar zouden we een ´christen´ indelen. Gezien de vele negatieve reacties op internetfora blijkt dat velen een christen plaatsen in categorie 4. Christenen zelf kiezen voor 2.
Het Plasterkmandje:
Een ethische categorie kan zich gaan hechten aan een zijnscategorie. Zo kan ik me voorstellen dat de pacifistische grondhouding binnendringt in de definitie van het menszijn. Wie oorlogszuchtig is, is een onmens. Zo is dat ook gebeurt in de mandjes van Plasterk mbt homoseksualiteit.
Rangorde in grondrechten. De discussie is ingewikkeld. Maar één ding is duidelijk. De Hoge Raad heeft zich nadrukkelijk gemengd in deze niet eenvoudige discussie en bepaalde keuzes gemaakt. De Hoge Raad is om. Het pad van nevenschikking van grondrechten is verlaten. Er is een rangorde aangebracht. Tolerantie kent zijn grenzen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten